You’re welcome!

You’re welcome- bewust in het Engels aangezien het afhankelijk van de context twee dingen kan betekenen: Je bent welkom! of Graag gedaan!
Dit omdat het in de Ghanese cultuur beide is: je wordt van harte welkom geheten en er wordt op alle mogelijke manieren zo goed mogelijk voor je gezorgd. Dit uit zich in stoelendansen, geiten op het dak en huwelijksaanzoeken…

Gastvrijheid is erg belangrijk in de Ghanese cultuur. Wanneer je dan ook nog eens als blanke verschillende dorpjes bezoekt om daar scholen, lerarenwoningen e.d. te bouwen wordt je van harte welkom geheten. Bij het eerste dorpje waar we op bezoek gaan, worden er snel houten bankjes tevoorschijn getoverd en in de schaduw neergezet. Later worden er ook nog stoelen neergezet. Wij zijn ondertussen al op de bankjes gaan zitten, maar worden vriendelijk gevraagd door een leraar of we niet op de stoelen willen gaan zitten. Ik weiger- de bankjes zijn prima! (En zitten ook nog meer in de schaduw). De leraar blijft eerst aandringen, maar ook Stephen bevestigd dat we hier prima kunnen zitten. De leraar legt dan uit dat ze vanuit hun cultuur graag voor hun gasten willen zorgen. Ik bedank hem, zeg dat ik dat erg mooi vind en dat ik erg blij ben met mijn plek in de schaduw. Later nemen de oudsten (wat niet alleen letterlijk betekent dat ze oud zijn, maar wat ook een soort gezagpositie is in deze dorpen; respect voor ouderen is erg groot) plaats op de stoelen en ben ik blij dat we volgehouden hebben op de bankjes te kunnen zitten. In volgende dorpjes wordt ons echter ook steeds een plek gewezen op de stoelen en zitten soms de oudsten zelfs gewoon op de grond. Ook hier krijgen we steeds een plek in de schaduw.

Om ons welkom te heten willen de mensen eigenlijk ook graag voor ons koken, maar gezien ons tijdschema is dat niet mogelijk. We krijgen daarom de maaltijd in nog levende vorm: geit, schaap, kalkoen, parelhoenders…. Stephen legt uit dat we vanuit het oogpunt van ontwikkelingswerk dit eigenlijk niet kunnen aannemen. Het is een hele investering wat aan ons gegeven wordt. In de Ghanese cultuur zou het echter onbeleefd zijn om het niet aan te nemen aangezien het een teken van gastvrijheid is, dit is de reden dat we het toch aannemen. Aan het eind is onze dierentuin uitgegroeid tot 1 geit, 3 schapen, 1 kalkoen en diverse parelhoenders die alvast gerookt worden aangezien ze anders de hitte in de auto niet overleven. De geit en schapen worden op het dak vastgebonden en zo rijden we weer terug naar Tamale. Een bijzondere ervaring, vooral wanneer je dan onderweg even moet stoppen omdat er opeens een geit aan de zijkant van het raam bungelt. Ik moet bekennen dat ik het op dat moment vooral zielig vond voor de geit, maar het nu ook wel erg komisch vind :)

In sommige dorpjes worden we ook uitgenodigd met muziek. In één dorpje staan we terwijl er muziek gemaakt wordt ergens te wachten en kan ik het niet nalaten om even met de kinderen te gaan dansen. Vervolgens wordt ik dus aangemoedigd om ook met de vrouwen mee te dansen. De eerste keer dat ik deze manier van dansen zag, dacht ik dat een groep World Servants deelnemers ze iets geks aangeleerd hadden. Het dansen lijkt namelijk erg op biggen: je draait met 2 vrouwen een tijdje om elkaar heen om vervolgens met je heupen heel hard tegen elkaar aan te botsen. Ook op de volgende plek wordt het echter zo gedaan, dus het is echt een traditionele dans. En wat is meedansen een leuke manier van integratie :)

De gastvrijheid uit zich ook op onverwachte manieren. Zo ben ik bij dat eerste dorpje even met de chauffeur bij de auto aan het praten. Dan wordt ik geroepen door dezelfde docent als van de stoelen. “Wat doe jij nu”, zegt hij, “deze man hier gaat met je trouwen en jij verstopt je bij de auto!”. Naast hem staat een man die ik een tijdje daarvoor een plekje naast mij op de bank had aangeboden toen hij moest staan door plaatsgebrek. Ik lach en zeg “Oh sorry, ik wist niet dat ik ging trouwen, anders was ik er geweest!” Een reactie die pas na jaren bij mij omhoog komt; ik moet namelijk bekennen dat ik in eerdere vergelijkbare situaties mij heel ongemakkelijk voelde of soms ook boos: als geëmancipeerde Nederlandse vrouw wilde ik geen huwelijksaanzoek zonder dat iemand mij persoonlijk kende! Later legt ook Stephen uit dat huwelijksaanzoeken meer een teken is van: You’re welcome! Je bent welkom in onze gemeenschap en we accepteren je! Het is dus iets positiefs en niet iets ongemakkelijks. In een volgende blog zal ik nog beschrijven dat de huwelijksaanzoeken in Afrika echter wel geëmancipeerd zijn, maar daarover dus later meer :)

Wanneer we bij dit eerste dorpje een geit krijgen aangeboden (door die man die met mij wilde trouwen, namens het hele dorp), wordt er gevraagd of ik een woord van dank wil doen. Ik heb dit nog niet af kunnen kijken bij mijn collega set-uppers, maar doe mijn best: Ik bedank de mensen voor hun gastvrijheid; de plek in de schaduw, de geit. Ik probeer niet het materiële zelf te benadrukken, maar juist het gebaar er achter. Ik geef aan blij te zijn met de opkomst en de betrokkenheid. Na erg mijn best gedaan te hebben op dit woord van dank, is de enige reactie van de mannen: Bij dat project van komende zomer, kunnen er dan niet maar 2 mannen komen en verder alleen maar vrouwen? …..